To grupa schorzeń o zróżnicowanej etiologii i objawach. W patogenezie tych chorób znaczenie mają czynniki genetyczne, środowiskowe (np. zakażenia wirusowe, bakteryjne, mykoplazmatyczne) oraz zróżnicowane zaburzenia immunologiczne.
Do chorób tych zaliczamy poniższe jednostki chorobowe:
- reumatoidalne zapalenie stawów (seropozytywne i seronegatywne)
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (w tym choroba Stilla)
- toczeń rumieniowaty układowy
- mieszana choroba tkanki łącznej i zespoły nakładania
- twardzina układowa
- zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-mięśniowe.
- zespół Sjögrena
- układowe zapalenia naczyń
Objawy tych chorób mogą rozwijać się stopniowo i bardzo podstępnie, czasami rozwijają się bardzo dynamicznie, stwarzając zagrożenie dla zdrowia i życia.
Wymagają szczegółowej i specjalistycznej diagnostyki, a leczenie powinno być prowadzone przez lekarzy posiadających duże doświadczenie w tym zakresie z uwagi na ryzyko powikłań w trakcie terapii.
Czasami choroby tkanki łącznej współistnieją z pierwotnymi niedoborami odporności, dlatego istotne jest, aby pacjent z tymi schorzeniami był w stałej kontroli immunologa klinicznego.